۱۰ کمیک برتر شزم | از محبوبیت تا رستگاری کاپیتان مارول

«شزم» یا همان «کاپیتان مارول»، سلطان بی‌رقیبِ کمیک‌­های ابرقهرمانی در عصر طلایی بود که به لطف نبوغ نویسندگی و طراحی‌های بی‌نظیرش، توانسته بود بیشترین محبوبیت را نزد هواداران کمیک‌بوک که در آن زمان اکثریت آن‌ها کودکان بودند، به‌دست آورد. این شخصیت منحصربه‌­فرد، در سال ۱۹۳۹، توسط «بیل پارکر» و «سی. سی. بک» خلق شد و به مقام مهم‌ترین ابرقهرمان انتشارات فاست (Fawcett Comics) ارتقا پیدا کرد. رفته‌رفته بر گستردگی دنیا و شخصیت‌­های فرعی‌ کاپیتان مارول افزوده شد و موفقیت­‌های بی‌حد و اندازه‌اش کار را به جایی رساند که چندین سریِ فرعی (Spin-Off) از دل داستان­‌های آن بیرون آمد. با این‌حال، کاهش محبوبیت کمیک­‌های ابرقهرمانی در دهه­‌ی پنجاه از یک سو، و جدال و دعوای حقوقی‌ انتشارات فاست با دی سی از سوی دیگر، این ابرقهرمان را از عرش به پایین کشاند و به سلطنت چند­ساله‌ی او پایان داد. در کمال تعجب، انتشارات دی سی که کاپیتان مارول را تقلیدی از قهرمان شماره‌­ی یک خود، یعنی «سوپرمن»، می‌دانست، چندین دهه بعد، حق استفاده از این شخصیت را خریداری و آن را وارد دنیای داستانی‌­اش کرد. از آن پس، نویسندگان دی سی همواره در تلاش بودند تا با بازتعریفِ خاستگاه و شخصیت او، این ابرقهرمان کلاسیک را برای نسل جدیدی از طرفداران کمیک، جذاب جلوه دهند. آن­‌ها موفقیت‌هایی را نیز در این زمینه کسب کردند، اما این پادشاهِ عصر طلایی، هیچگاه نتوانست به دوران اوج خود برگردد. در این مقاله، به بهترین و مهم‌ترین داستان­‌های تاریخ شزم نگاهی می‌­اندازیم.

  • توجه: اگر قصد خواندن کمیک‌های معرفی‌شده در این مقاله را دارید، ممکن است که با مطالعه‌ی برخی بخش‌ها، قسمتی از داستان برای شما اسپویل شود.

مورد قابل ذکر اول | Whiz Comics #2, 1940

Whiz Comics #2

شزم (جادوگر): من در تمام طول عمرم با ظلم و بی‌­عدالتی مبارزه­ کردم. ولی الان پیر شد­م. زندگیِ من داره به پایان می‌رسه. فقط با صدا زدن اسمم، به جانشینِ من و قوی‌­ترین و مقتدر­ترین انسان روی زمین تبدیل خواهی شد.

کاپیتان مارول!

اهمیتِ کمیکی که اوریجین یا خاستگاه یک ابرقهرمان را تعریف می­‌کند، بر طرفداران کمیک‌بوک پوشیده نیست. شکی نمی‌باشد که بهترین ابرقهرمان­‌های دنیای کمیک، از بهترین اوریجین‌ها نیز برخوردارند. پس می‌توان به راحتی حدس زد که محبوب‌ترین ابرقهرمان دوران طلایی نیز، از این قاعده مستثنی نباشد. شماره‌ی دوم از مجموعه‌ی Whiz Comics مهم‌ترین کمیک تاریخ شزم است که خاستگاه او نخستین بار در این شماره شرح داده می‌­شود. داستانی که تجلی رویا­ها و آرزوهای کودکانه می‌باشد و نوآوریِ بی‌حد و مرزش، آن را به یکی از بهترین اوریجین‌های تاریخ کمیک‌بوک تبدیل کرده است.

بیلی بتسون، یک کودک یتیم ده ساله است که ارث به‌جا مانده از والدینش، توسط عمویش چپاول شده بود و او ناچار است در خیابان­‌ها بخوابد. زمانی که بیلی درحال روزنامه‌فروشی بود، مرد مرموزی او را سوار مترو کرده و در یک ایستگاه زیرزمینیِ ناشناخته پیاده می‌­کند. در آن‌جا با جادوگری به اسم شزم آشنا می­‌شود که بیلی را به دلیل روح پاکش، به جانشینی خود انتخاب می‌کند تا به مبارزه با ظلم و ستم بپردازد. بیلی تنها با صدا زدن اسم جادوگر (Shazam)، به قدرت‌­های فراانسانی دست پیدا کرده و به ابرقهرمانی به اسم کاپیتان مارول تبدیل می‌شود (عکس). البته لازم به ذکر است که کاپیتان مارول و بیلی بتسون، دو هویت جدا از هم بودند و این تفکیک شخصیتی تا دهه­‌ها بعد، در داستان‌های شزم وجود داشت. کاپیتان مارول در نخستین ماجراجویی‌‌اش ، نقشه­‌ی یک دانشمند دیوانه به اسم «دکتر سیوانا» که سیستم رادیویی کشور را مختل کرده بود، خنثی می‌کند و در پایانِ داستان نیز موفق می‌­شود شغلی به عنوان مجریِ رادیو برای خود دست و پا کند.

همچنین بد نیست بدانید که SHAZAM یک سرواژه بوده (صورت کوتاه ­شده‌­ی یک عبارت) و از کنار هم قرار گرفتن حرف اول اسامی خدایان باستان به وجود آمده است و بیلی بستون با گفتن این سرواژه به قدرت­‌های این خدایان دست پیدا می‌­کند.

  • S | Solomon یا سلیمان که به داشتن خرد فراانسانی معروف بود.
  • H | Hercules یا هرکول که به داشتن قدرت فراانسانی معروف بود.
  • A | Atlas یا اطلس که به داشتن استقامت فراانسانی معروف بود.
  • Z | Zeus یا زئوس که به عنوان ایزد آذرخش شناخته می­‌شد.
  • A | Achilles یا آشیل که به داشتن شجاعت بالا شناخته می­‌شد.
  • M | Mercury یا مرکوری که به داشتن سرعت زیاد شناخته می­‌شد.

مورد قابل ذکر دوم | Marvel Family Comics #1, 1945

Marvel Family Comics

شزم (جادوگر): متاسفانه من بلک آدام رو خلق کردم و در ابتدا اون رو «آدامِ مقتدر» صدا می‌­زدم. ولی زمانی که به یک شرور تبدیل شد، اسمش رو به بلک آدام (آدامِ سیاه) تغییر دادم.

انتشارات فاست که موفقیت زیادی از خلق کاپیتان مارول به‌دست آورده بود، رفته‌رفته، دنیای این شخصیت محبوب را گسترش داد و ابرقهرمان‌های جدیدی به آن اضافه کرد. در نهایت، از گردهمایی این ابرقهرمان‌­ها، خانواده‌­ی مارول (Marvel Family) خلق شد و چند سال پس از آن، در سال ۱۹۴۵، اولین کمیک­‌های اختصاصی آن­ نیز منتشر شد. در اولین شماره از سری کمیک­‌های Marvel Family، شخصیت شروری خلق شد که بعد­ها به یکی از بهترین ضدقهرمان­‌های تاریخ دی سی تبدیل می­‌شود: «بلک آدام»!

تث آدام (Teth Adam) اولین فردی است که شزم قدرت‌هایش را به آن اعطا کرده بود تا به یک قهرمان تبدیل شود. تث که در زمان مصر باستان زندگی می‌­کرد، از این قدرت­‌ها برای اعمال خبیثانه استفاده می‌­کند و تصمیم می‌­گیرد که بر مصر و همچنین جهان حکومت کند. اما جادوگر جلوی او را می‌­گیرد و به دلیل سوءاستفاده از قدرت‌­هایش، تث آدام را به ستاره‌های دوردست تبعید می‌کند.

۵۰۰۰ سال گذشته است و تث آدام بار دیگر به زمین برگشته تا از جادوگر انتقام بگیرد. خانواده‌­ی مارول باید در مقابل کسی بایستند که از خودشان قوی‌­تر است، بنابراین زمانی که قدرت‌­هایشان راه به جایی نمی‌­برند، یکی از اعضای خانواده به اسم عمو مارول (Uncle Marvel)، بلک آدام را فریب داده تا با گفتن کلمه‌­ی شزم، قدرت‌هایش را از دست بدهد. از آن‌جایی که بلک آدام، چند هزار سال از سنش می­‌گذشت، پس از تبدیل شدن به یک انسان فانی، به سرعت کشته می‌­شود (عکس).

بلک آدام در مقایسه با دو دشمن اصلی شزم، یعنی دکتر سیوانا و «مستر مایند»، از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار نبود؛ اما چه کسی در آن زمان فکرش را می‌­کرد که چندین دهه بعد، با گسترش ایده‌­های موجود در همین داستان ساده، یکی از بزرگ‌ترین ضدقهرمان­‌های دنیای کمیک خلق شود؟


۱۰ – Captain Marvel Battles the World, Captain Marvel Adventures #148, 1953

Captain Marvel Battles the World

سلام دوستان. من زمین هستم. و این داستان منه.

تخریب محیط زیست توسط انسان‌­ها، یکی از نگران‌کننده‌­ترین مسئله­‌های دنیای پیشرفته است که هنوز راه چاره­‌ای برای آن پیدا نشده است. طمع انسان برای بهره­‌برداری بیشتر، حیات ما و سایر جانداران این کره­‌ی خاکی را به مرز نابودی کشانده و سیاره‌ی زمین را بیش از پیش رنجانده است. داستان این کمیک تک‌قسمتی، که حدود شش دهه­‌ی پیش خلق شده، به همین موضوع می‌­پردازد، و به قدری زیبا و آموزنده است که می‌­توان آن را به عنوان یک قصه‌ی شب­، برای کودکان تعریف کرد. داستانی که به ساده‌­ترین و قابل فهم‌­ترین شکل ممکن پیامش را به مخاطب می‌­رساند.

برخلاف آن‌چه که در عنوان داستان و کاور کمیک مشاهده می‌­کنید، کاپیتان مارول به جنگ با زمین نمی‌­رود، بلکه با تهدیداتی مقابله می‌­کند که توسط سیاره‌­ی زمین ایجاد شده است. زمین از آسیب­‌هایی که انسان‌­ها بر او وارد کرده‌­اند به خشم آمده است و سعی دارد تا با بلاهای مختلفی چون گرمایش، زلزله و یا ایجاد شکاف در قاره‌ی آمریکا، نسل انسان­‌ها را از بین ببرد. کاپیتان مارول نیز مجبور است برای نجات انسان‌ها، با این بلاها مقابله کند؛ بلاهایی که از دلیل وقوع آن‌­ها کاملاً بی‌­خبر است. اما بی‌شک، بهترین بخش این داستان، پایان هوشمندانه‌ی آن و نحوه‌ی توقف زمین است که آن را به یکی از بهترین کمیک­‌های تاریخ کاپیتان مارول تبدیل می‌کند.


۹ – The Monster Society of Evil, Captain Marvel Adventures #22-46, 1943-1945

مستر مایند: من مستر مایند هستم. رهبر انجمن بزرگ شرارت.

انجمن بزرگ شرارت، یکی از نخستین و طولانی‌­ترین آرک‌های تاریخ کمیک‌بوک محسوب می­‌شود و به همین دلیل، از اهمیت ویژه‌­ای برخوردار است. انتشار یک مجموعه‌­ی داستانی ۲۵ قسمتی، آن هم در طول مدت دو سال، اتفاقی بود که در عصر طلایی، یک رکورد محسوب می­‌شد. این نکته را هم بگویم که هرکدام از شماره­‌های سری Captain Marvel Adventures، شامل سه تا چهار داستان بودند و فقط یکی از آن­‌ها، داستان انجمن هیولاهای شیطانی را روایت می‌­کرد. اهمیت این آرک فقط به مورد ذکرشده خلاصه نمی‌­شود؛ خلق اولین گروه ابرخبیث تاریخ کمیک‌بوک و معرفی مستر مایند از جمله اتفاق‌­های مهمی است که این داستان را پراهمیت جلوه می‌­دهد.

نابغه‌­ای به اسم مستر مایند، مجموعه‌ای از دشمن­ان کاپیتان مارول را دور هم جمع کرده و گروهی را به اسم انجمن بزرگ شرارت (The Monster Society of Evil) تشکیل داده است. کاپیتان مارول که همیشه به صورت تن­‌به‌­تن با دشمن­‌هایش مواجه می­‌شد، این‌بار مجبور است با دسته‌ای از آن‌­ها مقابله کند و رهبرشان که یک کرم فضایی کوچک و قدرت‌مند است را تحویل قانون بدهد.

جالب است بدانید که مستر مایند، در قسمت­‌های نخستین این آرک، حضور ندارد و فقط صدای آن شنیده می­‌شود. این شرور برای اولین‌بار، در شماره­‌ی ۲۶، ظاهر می­‌شود و در کمال تعجب پی می­‌برید که او تنها، یک کرم است. در ضمن، این داستان با وجود اهمیت ویژه­‌ای که دارد، احتمالاً دیگر هرگز توسط انتشارات دی سی تجدید چاپ نخواهد شد. دلیل آن هم برمی‌­گردد به نمایش تحقیرآمیز سیاه‌پوستان آمریکایی، که به وفور در داستان‌های عصر طلایی کاپیتان مارول دیده می‌­شد (عکس).


۸ – Shazam!: The New Beginning, 1987

شزم (جادوگر): به خودت نگاه کن، کاپیتان مارول.
کاپیتان مارول: کاپیتان مارول؟ کاپیتان مارول دیگه کیه؟

بدون شک، مهم‌ترین رویداد تاریخ انتشارات دی سی، بحران در زمین‌های بی‌نهایت (۱۹۸۵) است که به نابودی­ جهان‌های موازی ختم شد. پس از این رویداد، خاستگاه شخصیت‌­های دی سی از نو روایت شد و تاریخچه‌­ی آن­‌ها نیز به دو دوره‌­ی Pre-Crisis و Post-Crisis (پیش از بحران و پس از بحران) تقسیم شد. کاپیتان مارول نیز که پیش از این رویداد در زمینی به اسم Earth-S حضور داشت، با نابود شدن جهان­‌های موازی، وارد دنیای اصلی دی سی شد و با یک خاستگاه جدید، به طرفداران این شخصیت معرفی گشت.

مینی‌سری چهار قسمتیِ آغازی نو (The New Beginning)، اولین اوریجینِ Post-Crisis یا پس از بحرانِ شخصیت شزم است که توسط زوجِ روی توماس و دن توماس، خلق شد. این دو نویسنده با بهره بردن از کمیک­‌های عصر طلاییِ کاپیتان مارول، نه‌تنها خاستگاه بیلی بتسون، بلکه خاستگاه دو تن از بهترین دشمنانش، یعنی دکتر سیوانا و بلک آدام را به‌­روز­رسانی کردند. یقیناً مهم‌ترین دستاورد این کمیک، ایده‌­ی فوق‌العاده‌ای بود که شخصیت‌پردازی کاپیتان مارول را برای همیشه دگرگون کرد: بیلی بتسون پس از تبدیل شدن به کاپیتان مارول، همچنان شخصیت نوجوان خود را حفظ می­‌کرد؛ چیزی که اثری از آن در کمیک‌­های پیشین نبود و از آن پس، این امکان برای نویسنده‌­های بعدی وجود داشت که از این تضاد ظاهر و باطن، لحظات بامزه خلق کنند. جالب است که شزمِ جادوگر، دوره­‌ی پیش از بحران را نیز به خاطر می‌آورد و به بیلی می­‌گوید که پیش‌­تر نیز خانواده­‌ی مارول یا Marvel Family را خلق کرده است (عکس).


۷ – The Monster Society Of Evil, 2007

جف اسمیت

بیلی بتسون: باید یه اعترافی بکنم. من باعث شدم که مستر مایند و انجمن هیولاها پاشون به این‌جا باز بشه.

اگر شما هم از تغییراتی که دی سی بر روی کاپیتان مارول اعمال کرده، خشنود نیستید و کمیک­‌های کلاسیک او را ترجیح می‌­دهید، خواندن این مینی‌سری چهار قسمتی تا حدودی می­‌تواند حس و حال آن دوران را برای شما زنده کند. در این مینی‌سری، جف اسمیت با نویسندگی و طراحی کودک‌­پسندش، خاستگاه کاپیتان مارول را برای مخاطبین کم‌سن و سال تعریف کرده و در عین حال سعی دارد تا با وفاداری به کمیک‌های عصر طلایی کاپیتان مارول، طرفداران قدیمی را نیز جذب داستان خود کند. نمونه‌­ای از این وفاداری را می­‌توان در هویت مستقل کاپیتان مارول و بیلی بتسون مشاهده کرد. همین‌طور عنوان این مینی‌سری نیز، نام یکی از بهترین داستان‌­های کاپیتان مارول در عصر طلایی است که پیش‌­تر آن را معرفی کرده بودیم: انجمن بزرگ شرارت (۱۹۴۳-۱۹۴۵).

البته این نسخه از انجمن بزرگ شرارت، تنها شباهتی که با نسخه‌­ی کلاسیک آن دارد، دکتر مایند، رهبر آن است و اعضای آن را عده‌­ای هیولا تشکیل داده‌­اند. بیلی بتسون که با باز کردن پای مستر مایند به زمین، مسئول تمام اتفاقات بدِ قصه است، باید جلوی کرمی را بگیرد که قصد دارد نسل بشر را از روی زمین پاک کند. این درحالی است که دکتر سیوانا می‌­خواهد از این آب گل‌آلود ماهی بگیرد.

مینی‌سری انجمن بزرگ شرارت، برداشتی امروزی از برخی داستان‌­ها و شخصیت­‌های کلاسیک کاپیتان مارول است که خواندن آن می­‌تواند برای طرفداران قدیمی خوشایند باشد.


۶ – The Trials of Shazam!, 2006-2008

آزمون شزم

بیلی بتسون (کاپیتان مارول) خطاب به فردی فریمن: سرنوشت تو رو انتخاب کرده. تو میراث‌­دار بعدی قدرت هستی. ولی این نعمت‌ها به تو داده نخواهد شد، بلکه باید اون‌­ها رو به‌دست بیاری.

بیلی بتسون نوجوانی است که خیلی راحت و فقط با گفتن یک کلمه، به قدرت‌­های خدایان دست پیدا کرد. شزمِ جادوگر او را تنها به خاطر قلب پاکش پذیرفت و به نماینده­‌ی خودش تبدیل کرد. حال فرض کنید خاستگاه کاپیتان مارول از نو روایت می‌­شود و این بار، او مجبور است برای رسیدن به قدرتِ هرکدام از این خدایان، آزمون سختی را پشت سر بگذارد.

 کمیک آزمون شزم (Trial of Shazam)، به همین موضوع می­‌پردازد و به ما نشان می‌­دهد که این‌بار قرار نیست قهرمان داستان، به سادگیِ رویایی کودکانه به یک ابرانسان تبدیل شود. البته فریب کاور نخستین شماره‌­ی این کمیک ۱۲ قسمتی را نخورید، چرا که این داستان زیبا، داستانِ بیلی بتسون را روایت نمی­‌کند؛ این‌بار دوست دیرینه­‌ی او، «فردی فریمن» یا همان «کاپیتان مارول جونیور»، شخصیت اصلی داستان است. فردی فریمن که با مرگ شزمِ جادوگر قدرت­‌هایش را از دست داده، باید برای اثبات شایستگی­‌اش چندین آزمون را پشت سر بگذارد و بدتر از آن این‌که، باید رقیب شرورش، سابینا (Sabina) را نیز شکست بدهد.

آزمون شزم، بار دیگر این سوال را مطرح می‌­کند که چه چیزی یک انسان معمولی را به قهرمان تبدیل می‌­کند؟ قدرت­‌های فرانسانی؟ یا بزرگی روح و از خودگذشتگی؟


۵ – Superman/Shazam: First Thunder, 2005-2006

سوپرمن و شزم

سوپرمن خطاب به شزم (جادوگر): این درست نیست. هیچ پسربچه‌­ای نباید بار مسئولیت دنیا رو روی دوشش احساس بکنه. این سرنوشتیه که آدم بزرگ‌­ها انتخاب کردن. اون فقط یه پسربچه‌­ست.
شزم: اون یه پسر بچه­‌ست… ولی پسر بچه‌­ای که می­‌تونه… یه راهنما داشته باشه.

با آن‌که این مینی‌سریِ چهار قسمتی، اولین رویارویی سوپرمن و کاپیتان مارول نیست، ولی از لحاظ زیبایی و قدرت داستان، از همه‌­ی کمیک‌های پیشین بهتر است. «اولین صاعقه»، داستانی است که نخستین تیم‌­آپ بین این دو شخصیت انتشارات دی سی و فاست را بازتعریف می­‌کند و ما را با محدودیت­‌های فیزیکی و تفاوت­ فلسفه‌­ی آن‌­ها آشنا می­‌سازد.

بخشی از داستان مربوط به اتحاد سوپرمن و کاپیتان مارول است که باید با کمک یکدیگر، ساباک و اکلیپسو را شکست دهند. این بخش، محدودیت­‌های فیزیکی این دو ابرقهرمان را به ما نشان می‌­دهد و ثابت می‌­کند که قدرت‌­های سوپرمن و کاپیتان مارول بسیار با هم تفاوت­ دارند؛ موضوعی که دست‌مایه‌­ی شکایت دی سی از فاست شده بود.

و بخش مهم‌تر داستان، به معامله‌­ی میان لکس لوثر و دکتر سیوانا می‌­پردازد که منجر به کشف هویت مخفی کاپیتان مارول و کشته شدن بهترین دوست بیلی بتسون می­‌شود. این اتفاق تاثیر روانی عمیقی بر بیلی بتسون گذاشته و او را دچار فروپاشی عصبی می­‌کند. در واقع خالقین این داستان به خوبی نشان می­‌دهند که کاپیتان مارولِ نوجوان، تا چه اندازه از لحاظ روحی، نسبت به سوپرمنِ بالغ، آسیب­‌پذیر­تر است. به همین دلیل، سوپرمن پس از آگاهی از هویت واقعی کاپیتان مارول، تصمیم می‌گیرد تا نقش یک پدر و مرشد را برای او بازی کند و در پایان، کاری را انجام می­‌دهد که از انسان­‌ترین ابرقهرمان دنیای دی­ سی انتظار می‌­رفت.


۴ – Power of Hope, 2000

الکس راس

شزمِ جادوگر: تو به اون‌­ها امید دادی. امید یک نیروی مثبت و قدرتمنده.
ترسم از این بود که یک پسر جوون و عزیز داشت این نیرو رو از دست می­‌داد.
هنوز نفهمیدی منظورم کی هست؟

محال است که کسی تصویرسازی‌های «الکس راس» افسانه‌­ای را ببیند و محسور زیبایی‌شان نشود. این طراحِ (نقاش) بزرگ تاریخ کمیک، به همراه پائول دینی، اثری را برای کاپیتان مارول خلق کردند که نظیرش هرگز در تاریخ کمیک‌های این شخصیت پیدا نشده است. این دو خالق، به بهترین شکل ممکن نشان می­‌دهند که شزمِ جادوگر، چه بار سنگینی را بر دوش یک نوجوان یتیم گذاشته و بیلی بتسون، چه مشکلاتی را به خاطر تبدیل شدن به کاپیتان مارول تحمل می­‌کند. بنابراین اگر به دنبال داستانی واقع‌گرایانه از شخصیت شزم هستید، حتماً ‌این کمیک را بخوانید.

بیلی بتسون نامه­‌ای را از یک بیمارستان کودکان دریافت می­‌کند که در آن از کاپیتان مارول خواسته شده بود تا برای امید دادن به بچه‌­های بیمار به آن‌جا برود. بیلی که خود به دلیل فعالیت‌­های ابرقهرمانی و نداشتن اوقات فراغت، ناامید شده بود، ابتدا نزد جادوگر شزم می­‌رود تا با او صحبت کند. شزم به او می‌­گوید که کاپیتان مارول باید همیشه قوی باشد، چرا که دیگران، به ویژه کودکان از او تاثیر می‌­گیرند و ناامیدی او می‌تواند اثر مخربی بر روحیه‌ی کودکان داشته باشد. سپس به او اخطار می‌­دهد که در آینده­‌ای نزدیک، یک کودک منحصر به فرد، به یأس دچار می­‌شود و برای زنده کردن امید در قلبش، به تو نگاه خواهد کرد. صحبت­‌های جادوگر، کاپیتان مارول را ترغیب می‌­کند که به آن بیمارستان کودکان برود و در آن‌جا سعی می­‌نماید تا با کار­های مختلف، شادی و امید را به دل کودکانِ بیمار برگرداند. دیدار او از این بیمارستان، روحیه­‌ی خودش را نیز بهبود می­‌بخشد و مهم‌تر از همه این‌که، به هویت کودک ویژه­‌ای که جادوگر پیش‌­تر به آن اشاره کرده بود، پی می‌­برد.


۳ – The Multiversity: Thunderworld Adventures, 2013

The Multiversity

دکتر سیوانا: کی فکرش رو می‌­کرد که یک کمیک‌بوک بی‌­ارزش، الهام‌­بخش بزرگ‌ترین و بی‌نقص‌­ترین نقشه‌­ی من بشه؟

 بعید است که اسم گرنت موریسون روی جلد یک کمیک‌بوک دیده شود و از دل آن یک داستان زیبا بیرون نیاید. به ویژه زمانی که پای جهان‌­های موازی هم در میان باشد، چرا که که موریسون در نوشتن این­‌گونه داستان‌­ها بسیار خبره است. حال این استعدادِ شگرف او را با دانش بسیار بالایش از کمیک­‌های قدیمی ترکیب کنید. نتیجه‌ی این مسئله، داستان تک قسمتی Thunderworld Adventures می‌باشد. این نویسنده‌­ی بزرگ، در یکی از قسمت­‌های رویداد The Multiversity، داستان کوتاهی را روایت می‌­کند که رگه­‌های کمیک‌­های کلاسیک کاملاً در آن مشهود می‌باشد. این درحالی است که این کمیک، شباهت زیادی نیز با انیمیشن‌­های علمی تخیلی مدرن دارد. بسیار شگفت‌­آور است که چنین چیدمان و ترکیب ناهمگونی، به خلق یکی از بهترین داستان­‌های تاریخ کاپیتان مارول منتهی شده است.

دکتر سیوانا قصد دارد تا با ساختن و اضافه کردن یک روز جدید به ایام هفته (روزی که به آن Sivanaday می‌گوید) برای همیشه از شر دشمن دیرینه‌­اش خلاص شود. او برای ساختن همچین روزی به یک کریستال کمیاب به اسم Suspendium نیاز دارد و برای این‌که به مقدار کافی از این کریستال دست پیدا کند، از سایر نسخه­‌های دکتر سیوانا در جهان‌­های موازی کمک می­‌گیرد. سیوانا همچنین توانسته بود با خلق یک صخره­­‌ی ابدیتِ مصنوعی، هم شزمِ جادوگر را زندانی کند و هم قدرت‌­های جادویی او را برای خودش و بچه­‌هایش، شبیه­‌سازی نماید.

در عین حال، بیلی بستون نیز با یک نسخه‌­ی آینده از خودش مواجه می­‌شود که به او در مورد این روزِ ساختگی (Sivanaday) و مرگبار هشدار می‌دهد. او و دوستانش هم باید شهر را از دست بچه­‌های سیوانا و انجمن بزرگ شرارت نجات دهند و هم نقشه‌ی دکتر سیوانا را متوقف کنند. طی این داستان گرنت موریسون به زیبایی اثبات می‌­کند که برای به‌روزرسانی یک شخصیت قدیمی که عده‌ای او را تاریخ‌گذشته خطاب می‌کنند، نیازی به اعمال تغییرات بنیادین نیست؛ کافیست او و دنیایش را به خوبی درک کرده و سپس با اصلاحاتی کوچک، آن‌­ها را با زمانه تطبیق بدهیم.


۲ – The Power of Shazam!, 1994

The Power of Shazam

کاپیتان مارول: پدر و مادرم من رو ترک کردن!
شزم (جادوگر): اون‌­ها رو از تو گرفتند… به قتل رسوندند!
اون‌­ها تو رو ترک نکردند.

از زمان سریِ شکست‌خورده و ضعیف (Shazam Vol.1 (1973-1978، انتشارات دی سی همواره در تلاش بوده تا بلکه بتواند نسل جدیدی از هواداران کمیک‌بوک را جذب این شخصیتِ عصر طلایی کند، اما متاسفانه در همه‌­ی این تلاش‌­ها چیزی جز ناکامی عایدش نشده بود. حتی مینی‌سری Shazam!: The New Beginning نیز، به دلایل مختلف نتوانسته بود کاپیتان مارول را صاحب یک مجموعه‌کمیک اختصاصیِ جدید کند. سرانجام بعد از حدود دو دهه بن­‌بست، «جری اوردوی» توانست با نویسندگی خوب و طراحی بی‌نظیرش، روح تازه‌­ای به داستان­‌های از رمق افتاده‌­ی کاپیتان مارول بدمد. اوردوی، خلاقیت و نبوغ خود را با ایده‌­های قدیمی ترکیب کرد و توانست در قالب یک رمان گرافیکی به اسم قدرت شزم (The Power of Shazam)، اوریجین کاپیتان مارول را ارتقا دهد. اوریجینی که به دلیل موفقیتش، کاپیتان مارول را بار دیگر صاحب یک سری اختصاصی، با اسمی مشابه (The Power of Shazam) کرد که از سال ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۹ به صورت ماهانه چاپ می‌شد.

خاستگاه متفاوتِ بلک آدام، مهم‌ترین تغییری است که در این رمان گرافیکی مشاهده می‌­شود. این‌بار، او یک باستان‌شناس به اسم «تئو آدام» است که به همراه پدر و مادر بیلی بتسون، از طرف دکتر سیوانا مامور شده‌­اند تا برای یک سفر اکتشافی به مصر بروند. اما در معبد فرعون، تحت تاثیر یک گردنبند باستانی قرار می­‌گیرد و برای تصاحب آن جواهر، پدر و مادر بیلی بتسون را می­‌کشد و دخترشان، «مری» را نیز به جایی نامعلوم می­‌برد.

جری اوردوی قصد داشت که با شخصی کردن خصومت میان بلک آدام و کاپیتان مارول، بر جذابیت تقابل این دو دشمن دیرینه بیافزاید. اما خصومت شخصی، دلیلی بر ارتقا یک شخصیت و خارج کردن آن از یک ابرشرور تک‌بعدی نیست. این عاملی است که داستان فوق را از تصاحب رتبه‌ی یک بازمی‌­دارد. با این‌حال، رمان گرافیکی The Power of Shazam انگیزه­‌ی قابل قبولی را برای نفرتِ دکتر سیوانا از شزم و بلک آدام ارائه می‌دهد و در این بخش موفق عمل می­‌کند.

The Power of Shazam کمیکی است که عده‌ی بسیاری او را بهترین داستان تاریخ شزم می­‌دانند. اما وقتی پای انطباق با زمانه، ارتقای شخصیت‌پردازی و گسترش دنیای یک ابرقهرمان به میان می‌آید، رتبه‌­ی نخست متعلق به داستانی دیگر است.


۱ – Shazam! The New 52, 2011-2013

شزم

بیلی بتسون خطاب به جادوگر: خب، من فقط پونزده سالمه و همین الانش هم می‌­دونم که آدمِ کاملاً خوب و خالص وجود نداره.

پس از ریبوت دنیای دی سی در سال ۲۰۱۱ و خلق جهان The New 52، این‌بار نوبت به جف جانز و گری فرانک رسید تا سرگذشت کاپیتان مارول یا همان شزم را از نو روایت کنند. جف جانز نویسنده‌ای می‌باشد که در خلق شخصیت‌های جدید موفقیت چندانی کسب نکرده است، اما مهارت او در بهبود شخصیت‌پردازی و خاستگاه شخصیت‌های انتشارات دی سی بی‌نظیر است. طی دوران The New 52، جف جانز در عین وفاداری به عناصر مهم داستان‌های قدیمی شزم، با بازتعریف دنیای جادوگری و برخی شرورهای کلاسیک کاپیتان مارول مثل دکتر سیوانا و بلک آدام، نقش مهمی را در پیشرفت جهان این شخصیت ایفا کرد. او همچنین نسخه‌ی جدیدی از خانواده‌ی مارول معرفی می‌کند که از نسخه‌ی ‌پیشین به مراتب جذاب‌تر است.

این داستان علی‌رغم سادگی خود، دو دستاورد مهم را برای انتشارات دی سی به ارمغان آورد. اول این‌که پس از سال‌ها ناکامی در به‌روزرسانی این شخصیت، این‌بار نسخه‌ای تحویل طرفداران داده شد که برای مخاطب امروزی جذاب بود؛ این به‌روزرسانی شامل لباس یا کاستوم شزم نیز می‌شد. دوم این‌که این سری، تنها داستانِ شزم در انتشارات دی سی است که بالاخره موفق شد این ابرقهرمان خریداری شده از انتشارات فاست (Fawcett Comics) را به‌طور محسوس وارد دنیای دی سی کند، یا به عبارت دیگر آن را بومی‌سازی نماید. به لطف این کمیک، اکنون شزم و دنیایش بخشی جداناپذیر از جهان دی سی هستند.

4 دیدگاه
Inline Feedbacks
View all comments