نقد انیمیشن بتمن: هالووین طولانی، قسمت اول – Batman: The Long Halloween, Part One

سلسله انیمیشن‌های بلند دی‌سی رفته‌رفته و در طول زمان، راهشان را به کمیک‌های «بتمن» باز کرده‌اند؛ چه از طریق اقتباس‌های مستقیمی مثل «بازگشت شوالیه‌ی تاریکی» و «سال نخست» و چه از طریق الهام گرفتن از آثار «اسکات اسنایدر» و «گرنت موریسون». با انتشار قسمت نخست انیمیشن بتمن: هالووین طولانی، یکی دیگر از آثار مهم و بی‌نهایت تاثیر‌گذار بتمن از لیست آثار اقتباس نشده خط می‌خورد؛ مهم‌تر اینکه، می‌توان آن را اقتباسی شایسته از منبع اصلی قلمداد کرد.

همچون انیمیشن بازگشت شوالیه‌ی تاریکی، هالووین طولانی نیز در دو قسمت روایت خواهد شد. این اتفاق چندان هم دور از انتظار و غیرمنطقی نیست. اصلاً مگر می‌شود معمای قتلی که انتشارش حدود یک سال به طول انجامید و بر روی یک بتمن بی‌تجربه، «هاروی دنت» و «جیم گوردون» متمرکز است را در یک اثر ۸۰ دقیقه‌ای چپاند؟ حتی تصورش هم ممکن نیست. بماند که میان انتشار دو قسمت، فاصله‌ی چندانی وجود ندارد و طرفداران به‌زودی به تماشای قسمت دوم خواهند نشست.

فرمت دوگانه‌ فضای بیشتری را برای شکوفاییِ هرچه بیشتر فیلم و پرداختن کافی به شخصیت‌ها می‌دهد. حتی می‌توان ادعا کرد که این انیمیشن در شخصیت‌پردازی برخی از نقش‌های مکمل، از منبع اصلی هم موفق‌تر عمل کرده است. ضعف در سرعت پیشروی داستان (Pacing)، همواره پاشنه‌ی آشیل انیمیشن‌های دی‌سی بوده است، هرچند این مشکل در انیمیشن‌های اخیر این کمپانی و البته، هالووین طولانی کمتر به چشم می‌آید.

 قسمت نخست در پیدا کردن یک نقطه‌ی پایانیِ خنثی و مناسب برای این داستان سریالی، موفق عمل می‌کند. یکی از ایراداتی که می‌توان از نوع برخورد انیمیشن با منبع اصلی گرفت این است که بیننده همیشه قادر به تشخیص پرش داستان از یک روز تعطیلی به روز دیگر نیست. هالووین طولانی می‌توانست این مشکل را با بخش‌بندی‌های مشخص از میان ببرد.

هالووین طولانی همچنین توازن خوبی را میان وفاداری به منبع اصلی و نوآوری برقرار می‌کند. بسیاری از نماها، صحنه‌ها و جملات فیلمنامه مستقیماً از منبع اصلی گرفته شده‌اند؛ هرچند برخی‌شان نیز، کوتاه‌تر یا طولانی‌تر شده‌اند. انیمیشن همین‌طور، این اجازه را به خود داده است که برای هیجان بخشیدن به تحقیقات بتمن، به اکشن داستان بیفزاید. طرفداران کمیکِ منبع ممکن است با خودشان فکر کنند که پایان داستان را می‌دانند، اما انیمیشن بتمن: هاش ثابت کرد که همه‌چیز آن‌طور که فکر می‌کنند، پیش نخواهد رفت.

در این انیمیشن شاهد اولین حضور «جنسن اکلسِ» محبوب و دوست‌داشتنی در نقش بتمن هستیم. جنسن اکلس ثابت می‌کند که اتنخاب بسیار قوی و مناسبی برای این شخصیت بوده است. همان‌طور که می‌دانید، داستان هالووین طولانی مربوط به دوره‌ای خاص از فعالیت «بروس وین» در نقش بتمن می‌باشد؛ در این دوره، قهرمان محبوب ما، نه آنچنان باتجربه و حرفه‌ای است و نه آنقدر خام و بی‌تجربه که گمان کند خلافکاران گاتهام تنها با چند ضربه‌‌ی مشت به راحتی تسلیم می‌شوند. بتمنِ اکلس در عین ترسناک بودن، حس یک بتمنِ جوان را به بیننده منتقل می‌کند. می‌توان ادعا کرد که اکلس در تمایز قائل شدن میان صدای بروس و بتمن، چندان موفق عمل نمی‌کند؛ هرچند اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم، باید این نکته را در نظر بگیریم که داستان هالووین طولانی، بهای چندانی به وجه بروس وین، میلیونر معروف خوشگذران، نمی‌دهد.

جدای از «تروی بیکر» و «الس دانکن»، سایر صداپیشگان این انیمیشن، از تازه‌واردین شهر گاتهام محسوب می‌شوند. «جاش دوهامل» در نقش هاروی دنت یکی دیگر از نقاط قوت این انیمیشن به حساب می‌آید و عملکردش در نشان دادن دیوانگیِ در حال رشد پسر مورد علاقه‌ی گاتهام، فوق‌العاده است. «دیوید دستمالچیان» در همان تک‌صحنه‌ی حضورش در نقش مرد تقویمی (Calendar Man) تحسین‌برانگیز ظاهر می‌شود؛ شخصیتی که حکم «هانیبال لکترِ» این فیلم را دارد و بتمن و جیم گوردون را در تحقیقاتشان یاری می‌کند. تروی بیکر نیز مثل همیشه قابل اطمینان ظاهر می‌شود و به خوبی حس و حال جوکرِ «مارک همیل» را برای طرفداران تداعی می‌کند. هیچکس بدش نمی‌آید که نسخه‌ای جدید و متفاوت از جوکر را ببیند، اما از طرف دیگر، نقطه‌ی اوج هالووین طولانی، نیازمند نوعی دیوانگی و شیدایی جوکروار است که تنها جوکر همیل-بیکر می‌تواند آن را به نمایش بگذارد.

از نظر بصری، فیلم از همان سبک انیمیشنی‌ای پیروی می‌کند که پیش‌تر در سوپرمن: مرد فردا و انجمن عدالت: جنگ جهانی دوم دیده بودیم. درست است که ظاهر شخصیت‌های انیمیشن شباهت چندانی به منبع اصلی ندارند و در این فیلم، خبری از سبک هنری منحصر‌به‌فرد «تیم سیل» نیست، اما به‌طور کلی، هالووین طولانی در بازسازی سبک ویژه‌ی کمیک‌بوکی، با آن خط‌های ضخیم سیاه، عالی عمل می‌کند؛ این در حالی است که رنگ و بوی دنیای بتمن نیز با این سبک تلفیق شده است. طرفدران سریال انیمیشنی بتمن عاشق این نسخه از گاتهام خواهند شد؛ شهری فاسد و مشمئز‌کننده که معماری آن، به نوعی، ترکیبی از سبک میانه‌ی قرن بیستم و آرت دکو محسوب می‌شود، شهری که هرگز رنگ طلوع خورشید را نخواهد دید. گاتهام در هالووین طولانی طوری به تصویر کشیده شده است که نمی‌توان رخدادهای آن را به زمان خاصی نسبت داد. گویی حوادث داستان می‌تواند در هر زمانی، میان سال‌های ۱۹۴۵ تا ۱۹۹۵ رخ داده باشد و این ویژگی، بخشی از جذابیت هالووین طولانی است.

با آنکه قسمت نخست بتمن: هالووین طولانی نتوانسته است خودش را به استاندارد‌های بالای انیمیشن‌های درجه یک دی‌سی برساند، اما بی‌شک اثری خوش‌ساخت در میان آثار اخیر انیمیشن‌های دنیای دی‌سی محسوب می‌گردد. فیلم در عین وفاداری به منبع اصلی، سعی دارد تا در برخی نقاط، مسیر مستقل خودش را پیش بگیرد. گمان نمی‌کنم که اگر وارنر و دی‌سی کل کتاب را در یک فیلم روایت کرده بودند، اکنون با یک اثر درخور طرف بودیم. امیدواریم که قسمت دوم نیز به همین اندازه موفق عمل کند.